Wprowadzenie do tłumaczeń audiowizualnych i trudności w tłumaczeniu zjawisk kulturowych

Czym jest tłumaczenie audiowizualne? Oglądałeś kiedyś film lub serial i pomyślałeś: "Ciekawe, jak przetłumaczyliby tę scenę na język obcy"? Dla wielu krajów w Europie, takich jak Niemcy, Włochy, Francja, Szwecja i Holandia, oglądanie filmów z dubbingiem lub napisami jest normą. Dubbing i napisy, dwie najczęstsze formy audiowizualnego tłumaczenia, umożliwiają widzom, których język ojczysty różni się od oryginalnego filmu, poznanie różnych kultur, a jednocześnie zrozumienie treści mówionej. Gdy film jest dubbingowany, oznacza to, że części wizualne (a często także szumy w tle i ścieżka dźwiękowa) pozostają takie same, podczas gdy fragmenty mówione są tłumaczone na inny język i są wizualnie dopasowywane do ruchów warg i gestów aktorów. Celem jest osiągnięcie złudzenia, że różne postacie rzeczywiście mówią w języku docelowym. Z kolei napisy są dodawane jako tekst przetłumaczony do oryginalnej wersji filmu lub serii (najczęściej w dolnej części ekranu) i służą jako pomoc językowa, umożliwiając widzom śledzenie tego, co dzieje się na ekranie. Ta ostatnia forma tłumaczenia audiowizualnego jest często proponowana do nauki języków obcych, ponieważ widz słyszy język źródłowy i może jednocześnie odczytać tłumaczenie na język docelowy.

Wyzwania związane z tłumaczeniem zjawisk kulturowych Różne elementy multimedialne mogą być istotne, jeśli chodzi o poznawanie różnych krajów i ich zwyczajów. Wizualne szczegóły na ekranie automatycznie przekazują normy kulturowe, czy to poprzez scenografię, ubrania, które mają na sobie aktorzy, ich wygląd, gesty i mimikę, znaki drogowe w tle, czy też wystrój wnętrza budynku. Gdy tłumaczone są różne media, zagraniczna publiczność może czytać lub słyszeć wypowiedzi we własnym języku i jednocześnie odbierać te same elementy wizualne, które są w wersji oryginalnej, co widzowie w języku ojczystym. Ponadto, zagraniczna publiczność może brać udział w globalnym dyskursie, który często powstaje, gdy filmy i seriale odnoszą szczególny sukces i są hipnotyzowane przez media i inne platformy.

Lokalizacja terminów specyficznych dla danej kultury Pozostaje jednak pytanie, w jaki sposób można tłumaczyć terminy specyficzne dla danego kraju i narodu, które są bezpośrednio związane z jego kulturą i językiem. Gdy na przykład w danej scenie znajduje się wyrażenie, które jest specyficzne dla języka źródłowego i nie istnieje w języku docelowym, tłumacze i inne osoby zaangażowane w proces transferu muszą znaleźć sposób na osiągnięcie podobnego znaczenia w tłumaczeniu. W tym przypadku kulturowa i językowa znajomość języka źródłowego ma dużą wartość i musi być brana pod uwagę, aby osiągnąć najlepsze rozwiązanie w języku docelowym. Na przykład tłumaczenie powiedzeń i gra słów często stwarza trudności, ponieważ nie tylko są one specyficzne dla danej kultury lub bezpośrednio związane z poprzednią sceną, ale ich znaczenie językowe można często prześledzić historycznie i społecznie. Ponadto gra słów jest często powiązana z konkretną uwagą, która została już wcześniej użyta, dlatego też cały kontekst danej sceny musi zostać dostosowany w języku docelowym, aby stworzyć trwałą spójność. Weźmy na przykład przysłowie "Kiedy w Rzymie... (róbmy tak jak Rzymianie)". Rdzenni Anglicy wiedzą, że podstawowym znaczeniem tego powiedzenia jest dostosowanie i przystosowanie zachowań kulturowych w kraju, który nie jest waszym własnym. Gdyby to wyrażenie zostało bezpośrednio przetłumaczone, powiedzmy, na język niemiecki słowo po słowie, nie miałoby tego samego znaczenia, ponieważ nieco równoważne wyrażenie w języku niemieckim jest powszechnie znane jako "Andere Länder, andere Sitten", które może być przetłumaczone na język angielski jako "różne kraje mają różne zwyczaje". Tutaj bezpośrednie tłumaczenie na język niemiecki nie byłoby tak łatwe do zrozumienia. Mimo, że rzeczywista interpretacja i znaczenie zarówno angielskiego, jak i odpowiadającego mu niemieckiego wyrażenia są takie same, ich brzmienie i tło są zupełnie inne. Gdyby wersja dubbingowa lub z napisami zawierała podobną frazę bez językowej i kulturowej adaptacji do języka docelowego, różne sceny byłyby albo błędnie interpretowane przez odbiorców docelowych, albo prowadziłyby do zamieszania.

Tłumaczenie jest zawsze procesem kulturowym Tak jak w przypadku rodzajów transferu językowego, należy wziąć pod uwagę, że tłumaczenie mediów jest nie tylko procesem językowym, ale również kulturowym. Oznacza to, że w celu osiągnięcia odpowiedniego, sensownego tłumaczenia należy respektować intencje i znaczenie, które leżą u jego podstaw, i analizować je, aby stworzyć wersję dubbingową lub z napisami, która odpowiada kulturowemu i językowemu rozumieniu odbiorców docelowych.